4 Mart 2015 Çarşamba

BURÇAK-LATHYRUS

İSTANBULLU GELİNİN İSYANI
AMAN DA  KIZLAR NE ZOR İMİŞ BURÇAK YOLMASI
BURÇAK TARLASINDA YAR YAR GELİN OLMASI



   Bir zamanlar rahmetli Nezahat bayram o gümbür gümbür sesiyle nasıl da güzel okurdu bu türküyü. Hayvan yemi olarak kullanılan burçak aslında insanlar için de mucizevi bir bitki. Burçağı tanıtıp faydalarını yazmadan önce burçak türküsünün çıkış hikayesinden bahsetmek istiyorum biraz.
   Türkülerimiz bilindiği gibi insanımızın bağrından çıkıp dillere dökülen acılar, üzüntüler, sevgiler , kırgınlıklar, öfkeler isyanlardır. İşte burçak türküsü de aşkı uğruna İstanbul'dan köye gelip karşılaştığı zor hayata isyan eden bir gelinin hikayesi.
   
Burçak çok faydalı bir bitki
    Yozgatlı bir genç askerlik için İstanbul'a gider.  Haftalık izinlerde gönlünü güzel bir kıza kaptırır. Kız da  bu yakışıklı yağız  Anadolu delikanlısına deli gibi aşık olur. Fakat bir problem vardır.  Kız zengindir.  Delikanlı da ne yapsın , köyde çiftlikleri, arazileri olduğu şekline küçücük! bir yalan söyleyiverir. Askerlik bitince kızın ailesinin isteksiz davranmasına rağmen evlenirler. İstanbul'daki düğün derneğin ardından köyün yolu tutulur. Güzel bir çiftlik hayali kuran genç gelin köye geldiğinde  duvarı tezekten, iki gözlü bir köy eviyle karşılaşınca büyük bir hayal kırıklığına uğrar.  Ne yapsın  sevgisi uğruna ailesine karşı gelmiştir, kaderine razı olur. Ama asıl şaşkınlığı ertesi sabah yaşayacaktır. Sabahın köründe kayınvalidesi kapıya dayanır. Tarlaya burçak biçmek için gitme zamanıdır. Acı gerçek ikinci defa yüzüne çarpar. Kendisini bekleyen hayata isyan eder ve bu isyan sözlere dökülür:

Sabahınan kalktım ezan da sesi var
Ezan sesi değil de yar yar burçak yası var
Sorun şu deyusa yar yar kaç tarlası var

Aman da kızlar ne zor imiş burçak yolması
Burçak tarlasında yar yar gelin olması
Eğdirme fesini yavrum, kalkar giderim
Evini başına yandım yıkar da giderim

  Hikayenin sonrası yok. Gelin köy hayatına alıştı mı, kocasını alıp İstanbul'a mı döndü bilmiyoruz :)
    
 Baklagiller ailesinden olan burçağın taneleri mercimeğe benzer. Diğer adı müdürmüktür. 50 santim boylarında olan mercimek A ve C vitaminleri açısından çok zengindir. 




Faydalarını şöyle sıralayabiliriz:
-Vücuda kuvvet verir. Macun ve çorba olarak tüketilir.
-Kırık kaynatıcı özelliği vardır.  Lapası kırılan yerin üzerine bağlanır.
-Böbrek kumu ve taşları içinse burçak unu zeytinyağı ile çorba yapılıp içilir.
- Süt yapıcıdır
-Cinsel gücü arttırır
-Bronşları açar, balgam söktürür
-Alerjik burun akıntıları ve hapşırmalar 
için faydalıdır. 
-Kaynatılan suyu egzama, mayasıl ve 
kaşınan yerlere sürüldüğünde fayda sağlar
-Mafsal rahatsızlıklarında, dizlerdeki ağrı ve şişliklere için kullanılır
-Burçak unu bal veya sirke ile karıştırıldığında harika bir idrar söktürücü olur
-Kilo almak isteyenler ise helvasını yemelidir.
 -Kalbi güçlendirir, kalp hastalıklarına karşı korur
 Tohumları kurutulup toz haline getirilerek ya da un olarak kullanılır. Hamile olanlar kulanmamalıdır, düşüklere yol açabilir.


2 yorum:

azbukabotanica dedi ki...

Very beautiful story about love and burçak;).

Emine Anayurt Demirel dedi ki...

Yes, but I feel sorry for the poor bride.