ŞAŞIRTAN VE BÜYÜLEYEN ORKİDELER- ORCHİDE

Mutlu yaratık orkidesi

Maymun yüzlü orkide

 

Yabanarısı orkidesi

 
               Çok ilginç, değişik çiçekler gördüm ama orkideler gibi '' Hadi canım bu kadarı da olmaz '' dedirten çiçek görmedim. Maymuna benzeyenini mi ararsın,  insana ya da değişik kuş türlerine benzeyenini mi ! Hele bir tane kundakta bebeğe benzeyeni var ki gerçekten ağzım açık kaldı :) İstedim ki bloğumda bu enteresan çiçeği işleyerek ziyaretçilerime çoğunu bir arada görme fırsatı vereyim.

Balerin orkide

Ördek orkide

  
       

   
  Öncelikle orkideye genel olarak bir bakalım; salepgiller ( Orchidaceae) familyasındandır.  20 binden fazla çeşidi vardır. Anadolu'da, tropik, ılıman hatta serin iklimlerde  doğal olarak yetişirler. Tropikal orkideler genellikle ağaçların üzerinde yaşar                                                           

              

    
     Orkide dediğimizde hemen aklımıza uzak tropikal  ülkelerde yetişen bir çiçek gelir. Aslında  ülkemiz  topraklarında  çok ilginç isimlerin de verildiği 140'a yakın orkide yaşar ve bunların 40 kadarı ülkemize özgü endemik türlerdir. Anadolu insanı binlerce yıldır  orkide türlerinden gıda ve ilaç amacıyla salep ürettiğinden bu bitkiler salep olarak adlandırılmıştır. Salep , şifa ve iyileştirme kavramlarıyla ilgilidir. Anadolu'nun tamamında yaygın orkide türlerimiz olduğu gibi, dar alanlarda yaşamaya çalışan ama  salep üretimi nedeniyle azalan ve yaşamı tehlikede olan lokal endemik orkidelerimiz de vardır. Anadolu'da salep veya salep çiçeği olarak adlandırılan osmanice'nin  yumruları salep yapımında kullanılır.

   

Kelebek orkidesi

Diliçıkık orkide

    Orkidelere gerek Anadolu'da gerekse diğer ülkelerde çok ilginç isimler verilmiştir. Bilimsel adı orchis Anatolica olan orkideye Muğla civarında dildamak veya diliçıkık denir. Akdeniz ve Ege'de yaşayan  bu orkidenin çiçeği gerçekten de insan ağzından çıkmış bir dile benzer. Yine bu civarda yetişen Orchis İtalica adlı orkideye de tavşantopuğu denir.

Çiçekleri kelebeğe benzetilen Orchis papilionacea'ya da kelebek orkidesi denmiştir.

Yumruları şeker hastalığına karşı kullanılan bu yöredeki Orchis Simia da  maymun orkidesi olarak bilinir. Ege'de doğal olarak yetişen Aceras Antropophorum'a insan biçimli orkide denir. Yine oprhys attica, Ophrys mammosa, Ophrys sphegodes adlı orkidelere de arı çiçeği, kedi gözü, kedi kulağı gibi isimler verilmiştir. 

Örümcek orkide

   
     Orkidelere ilginç isimler verilmesinin  nedeni orkide türlerince  tozlaşma ve döllenme amacıyla milyonlarca yıldır  geliştirilen hayvanları taklit etme özelliklerinden kaynaklanır. Renkleri, şekilleri hatta kokularıyla, böcekleri taklit eder, balözleriyle cezbederler. Çiçeğe konan böceklerin ayaklarına bulaşan çiçek tozları bu hayvanlar aracılığı ile diğer orkidelere taşınır, böylece tozlaşmayı kolaylaştırırlar

Kundaktaki bebek orkide 

      
   

Bazı orkideler şaşkınlığa uğratıyor